Bokeh nedir? Arka plan nasıl eritilir? Ürün ya da model nasıl öne çıkartılır?

Önce Bokeh nedir sorusuna yanıt vereceğim. Sonra adım adım ne işe yarayacağını, nasıl yapılacağını, doğru bilinenler ve yanlış biilinenleri aktaracağım. Hatta bir web sitesine gidip orada uygulamalı olarak body, sensör, objektij, diiyafram, enstantane ilişkisine bakacağız. Özellikle portre fotoğraflarında çok kullandığımız ancak reklam, tanıtım ve tüm diğer alanlarda işimize yarayacak olan Bokeh nedir sorusunu yanıtlayalım.

Bokeh nedir?

Bokeh veya Boke... Japonca karşılığı "Bulanık..." Yani... Yani bir portre çekeceksiniz ya da bir ürün. O portre ya da ürünün ön plana çıkıp dikkat çekmesini, o portre ya da ürün dışıdaki alanın bulanık olmasını ve varsa ışıkların ve/veya ışık yansımalarının da iyi bir yerleştirmeyle arka planda erimesini ve kompozisyona tat katmasını istiyorsunuz o zaman, Bokeh'i bilmeniz gerekiyor.

Önce bahsettiğim web sitesini bir inceleyin. Doğru sanılan yanlışlarla, yanlış sanılan doğruları uygulamalı olarak görün. Mesela doğru bilinen yanlışlardan biri Bokeh efekti alabilmek için illa da uzun odaklı bir lens kullanma zorunluluğu inancıdır. Alakası yok. 50 mm bir lensle de 300 mm bir lensle de bokeh yapabilirsiniz. Uzun odaklı bir lens alan derinliğini daraltması açısından iyidir ama "İlla da" değildir... Peki ama nasıl çekeceğiz? Nelerle çekeceğiz? Onu aşağıda anlatacağım ama önce şu adresi bir ziyaret edip kayar çubuklarla, makine markalarıyla, sensörlerle bol bol oynayıp işin mantığını pratikte bir anlayalım. Yapacağımız oynamaların uygulandığı yazılımın adı, "Bokeh Simulator..."

İşte o adres;

http://dofsimulator.net/en/

Baktınız mı? Kurcaladınız mı iyice. Tamam o zaman.. Hadi başlayalım.

Bokeh için neler gerekli?

1Body. Body üzerinde farklı çekim modlarına olanak veren mekanizmaların olması önemli. Örneğin Diyafram modunu seçebilmelisiniz. Örneğin diyaframı manuel olarak değiştirebilmelisiniz. Örneğin değiştirilebilir lens özellikli bir body ile çalışabilmelisiniz. Ve Full frame bir sensör bokeh sayısı ve etkisinde çok önemlidir.

2Lens. Bokeh efekti almada en önemli ekipman lensdir. Lensinizin kalitesi bokehti doğrudan etkiler. Yani ne kadar ışık aldığı, en açık diyafram değeri, merceklerin optik kalitesi, kaplamaları, distorsiyon, diyafram bıçaklarının adedi ve şekli bokehin sonucunu belirleyen en önemli unsurlardır.

3Tripod ve diğer... Keyif fotoğrafı, ürün fotoğrafı, portfolyo çalışması yapacağınız için aceleniz yok. Yani haber, eylem fotoğrafı çekmiyorsunuz. O nedenle tripod kullanın. Bir de çekeceğiniz materyale olan uzaklık ve arka planın o materyale uzaklığı önemli. Bu nedenle tripod iyi olur.Her zaman yararlıdır ve varsa RAW formatında çekim yapın ki işleme aşamasında seçenekleriniz ve telafi olanağınız fazla olsun.

Fotoğraf: Yalçın Çakır - Sanatcı: Gizem Kara - Stüdyo: Flash TV

Bokeh nerelerde uygulanır?

1 Portre. Portre fotoğrafı çekimlerinde özellikle doğal ışıkla çekim yapacaksanız ve eğer modelin çevresi, işi, eylemi ile ilgili çevreyi ve arka planı irdelemeniz gereken bir çekim değilse o zaman model ön planda olmalı. Yani dikkat modele çekilmeli.

2 Ürün. Stüdyoda ya da doğal ışık ortamında dışarıda yapacağınız ürün çekimlerinde bokeh çok iyi sonuçlar veriyor. Ürünü ön plana çıkartıp arka planda flu ve eritilmiş ışık ve/veya ışık yansımaları çok güzel sonuçlar veriyor.

3 Macro. Macro fotoğraf çekimlerinde de bokeh efektini uygulayarak güzel sonuçlar alıp, dikkati doğrudan macroladığınız obje, nesne ya da çanlıya yöneltebilirsiniz. Böcek, çiçek, bitki ve özellikle de arı ve mantar çekimlerine tad katar.

4 Manzara ve gece. Manzara ve özellikle de bol ışıklı kent görüntülerinin kadrajlanacağı çekimlerde bokeh güzel sonuçlar veriyor. Bunun için ayrı bir ışık teknolojisi ile modeli aydınlatıp en açık diyarfamla arka plana kent slüeti yerleştiriliyor.

Bokeh nasıl uygulanır?

1Hazırlık / Araştırma. Çekimi nedere, hangi saatte, hangi ışık ortamında ve hangi ekipmanlarla yapacağınıza karar verin. Çıkmadan önce iyice araştırın. Çekim yapacağınız yer önemli. Arka plana şehir manzarası, orman, ışıklarla bezeli bir yer (Balıkçılar, sıralı sokak lambaları, uzağa tele sarkıtılmış led ışıklar asabilirsiniz vb...) alabilirsiniz.

2Çekim. Bokeh efekti almak isiyorsanız aşağıdaki maddeleri tek tek uygulamaya gayret edin. Ama önce bodyi tripoda oturtalım. En açık diyafram değerine sahip lensimizi takalım. Bodyi manuel moda alalım. Ya da diyafram öncelikli moda geçellim. Harici ışık ölçek kullanıyorsak modelin yüzünden, kullanmıyorsak body'nin vereceği değerlerden ölçümümüzü yapalım. Modelin gözlerinden netleme yapalım. Kadrajı da ayarladık mı... Şimdi aşağıdaki maddelere geçeceğiz. Sırasıyla;

. Objektifte en açık f değerine (Diyafram) gelin Örneğin lens 85 mm, f/1.2 ise diyafram 1.2 de olmalı.
. Enstantane bu diyafram değerine göre belirlenmeli.
. Obje ye mümkün olduğunca yaklaşılmalı.
. Obje ile arka plan arasındaki mesafe mümkün olduğunca fazla olmalı.

3Nasıl hesaplarız?. Peki ama hangi ofjektife nasıl bir bokeh sonucu alacağımızı nereden bileceğiz. İşte burada matematik devreye girecek. Odak uzunluğu / F değeri (En açık dİyafram)= Bokeh sayısı. Yani, örnek;

Lensin odak uzaklığını en açık diyafram sayısına böldüğümüzde ortaya çıkan sayı ne kadar büyük ise Bokeh sayısı ve kalitesi de o oranda iyi demektir.

Canon 85mm f1.2 USM L  →  85/1.2 = 70,8
Canon 85mm f1.8 USM  →  85/1.8 = 47.2

Bir de diyafram bıçaklarının sayısı çok önemli. Sayı ne kadar fazla ise elde deceğimiz bokeh efekti de o kadar yumuşak ve yuvarlak hatlara sahip olur.

4İlişkilendirme. Hani Bokeh için hep arka planın eritilmesi, flulaştrılması denir ya aslında Bokeh'in kalitesi arka plandadır. Oraya ne kadar emek sarf ederseniz o kadar değişik fotoğraflar elde edersiniz. Bunun için birkaç ipucu;

. Düğün fotoğrafı: Gelini öne alıp damadı arkada sağ ya da solda fluya düşürmek. Alyansları öne alıp gelin ve damadı arka planda fluya düşürmek.

.. Gece ya da gündüz arka plana, uzağa kablodan sarkan yılbaşı süslemelerinde kullanılıan değişik renklerde led ışıklar asmak.

... Ürün Fotoğrafı; Üzerinden buharlar tüten bir kebap, ciğer tava, çay, kahve vb. fotoğrafı çekeceksiniz arka planda akan, yansıyan bir ışığı kadrajda denk getirip (Ya da ışık kaynağını siz ayarlarsınız) bokehle buhar hissi vermek.

5Süsleme. Biz yıllar yıllar önce tavernalarda şipşakçılık (Fotoğrafçılık) yaparken, sıcağı sıcağına (müşteri kalkmadan) karanlık odaya koşar ve bir numara yapardık. Fotoğrafları tab ederken agrandizörden kağıda sızan ışığın önüne kalp, yıldız vb. şekillerde oyulmuş kartonlar tutup fotoğrafların alınabilirlliğini artırırdık. Müşterinin yanındaki eşi ya da sevgilisi siyah beyaz kağıtta kalp içindeki fotoğrafı görünce, "Alalım" diye ısrar ederdi. Bu kez tab ederken değil fotoğrafı çekerken aynı numaraya başvurabiliriz. Nasıl mı;

Fotoğraf: http://www.pxleyes.com/photography-contest/12401/bokeh.html

Çözüm çok basit. Lensinizin çapına uygun bir kullanmadığınız filtrenin camını çıkartın. Camı sabitleyen halkayı çıkartmak için sivri uçlu cımbız çok işe yarıyor. Camı ölçek olarak kullanıp siyah bir karton kesin. Kartonun ortasına küçücük bir yıldız çizip gretuar ile boşaltın. Ortasında yıldız bulunan bir yuvarlak kartonumuz oldu. O kartonu camın yerine yerleştirip camı tutan halkayı filitre kasasına vidalayın. Sonra kartonlu filtreyi lense vidalayın ve çekim yapın.

Bir not; Üzerinde şekli oyulmuş karton lensin en ön merceğine ne kadar yakınsa bokeh o kadar net, ne kadar uzaksa bokeh o kadar flu çıkar...Yazarın notu - Yalçın Çakır

Bir de hazır bokeh kitleri satılıyor. Hayvan, kalp, yıldız vs... Onlarca çeşitte hazır, hatta lens önüne yerleştirme aparatlı olanları bile var. Tercih sizin.

Fotoğraf: http://www.ebay.com/itm/Funware-Bokeh-Filters-FUN003A-Series-A-for-large-aparture-lens-f1-4-f1-8-/151006565060

Yani kamera ve lenslerinizi alın, deneyin, bir daha deneyin... En iyisini yapana kadar çalışın. Çok güzel bokeh efektli fotoğraflar çekeceğinize inanıyorum.

Sözün özü; "Denemeden öğrenemezsin... Y.Ç"

Yalçın Çakır

© Yalcin Cakir Photography

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na tabidir © TIKLA

Paylaşabilirsiniz;

Tweet